Historia wyborów parlamentarnych w Polsce. Te partie wygrywały do 2010 roku

W pełni wolne wybory w Polsce odbywają się od 1991 roku. Przez blisko 35 lat wygrywały rozmaite partie, które tworzyły sojusze, a niekiedy rządziły samodzielnie. W tym artykule przyjrzymy się, jak trendy zmieniały się do 2010 roku.

Pierwsze wybory parlamentarne w Polsce, które były częściowo wolne, odbyły się w 1989 roku. Jednak pierwsze w pełni demokratyczne przyszły w 1991 roku. Od tamtej pory miały one odbywać się co cztery lata, jednak nie zawsze okazywało się to możliwe. Ostatnie odbył sie w 2023 roku. Jakie partie znajdowały się na szczycie?

Wybory 1991

Pierwsze wybory przyniosły sejmowe szaleństwo. Nie istniał wówczas próg wyborczy, co sprawiło, że do Sejmu dostało się aż 29 komitetów, a aż 11 posiadało tylko jednego przedstawiciela. Na liście znalazły się Sojusz Kobiet Przeciw Trudnościom Życia, Unia Wielkopolan i Lubuszan, KW Prawosławnych, Bydgoska Lista Jedności Ludowej, Wielkopolsce i Polsce, Związek Podhalan, Krakowska Koalicja Solidarni z Prezydentem, Solidarność 80, Ludowe Porozumienie Wyborcze „Piast”, Ruch Demokratyczno-Społeczny, Stronnictwo Demokratyczne, Ruch Autonomii Śląska, Partia X, UPR, Polski Związek Zachodni, Partia Chrześcijańskich Demokratów, Solidarność Pracy, Chrześcijańska Demokracja, Mniejszość Niemiecka, PPPP, NSZZ „Solidarność”, Porozumienie Ludowe, Kongres Liberalno-Demokratyczny, Porozumienie Obywatelskie Centrum.

W czołowej piątce znalazły się Konfederacja Polski Niepodległej, PSL SP, Wyborcza Akcja Katolicka, SLD oraz Unia Demokratyczna. Tylko dwie ostatnie partie miały więcej niż 50 posłów.

Na czele rządu stanął Jan Olszewski z Porozumienia Centrum. Był to jednak rząd tymczasowy.

Wybory 1993

W związku z fiaskiem rządu Jana Olszewskiego, Waldemara Pawlaka, a następnie Hanny Suchockiej, do kolejnych wyborów doszło już we wrześniu 1993 roku. Tym razem do Sejmu weszło już tylko osiem partii, co było związane z wprowadzeniem progu wyborczego.

Próg przekroczyły Bezpartyjny Blok Wspierania Reform, Konfederacja Polski Niepodległej, Unia Pracy, UD, PSL oraz SLD, a do tego przedstawiciele Mniejszości Niemieckiej. Najwięcej głosów otrzymał SLD, który wszedł w sojusz z PSL. Na czele rządu stanął Waldemar Pawlak z PSL, następnie zaś Józef Oleksy i Włodzimierz Cimoszewicz z SLD.

Wybory 1997

Po czterech latach koalicji przyszła kolej na następną zmianę. Tym razem niekwestionowanym zwycięzcą została Akcja Wyborcza Solidarność, która otrzymała ponad 30% głosów. Na drugim miejscu uplasował się SLD, dalej Unia Wolności, PSL, Ruch Odbudowy Polski i ponownie Mniejszość Niemiecka.

Premierem został Jerzy Buzek. AWS weszło w sojusz z UW.

Wybory 2001

Takiego zwycięstwa demokratyczna Polska jeszcze nie widziała. SLD znów rozbiło bank, tym razem postkomuniści zgarnęli przeszło 40% głosów. Druga Platforma Obywatelska ledwo przekroczyła 12,5%. Dalej były Samoobrona, PiS, PSL, LPR i Mniejszość Niemiecka. Rządzący dotąd AWS nawet nie przekroczył progu wyborczego.

Na czele nowego rządu stanął Leszek Miller, którego SLD weszło w sojusz z PSL oraz UP, a następnie samym UP. W późniejszych latach stanowisko premiera piastował Marek Belka.

Wybory 2005

Cztery lata rządów sponiewierały SLD do tego stopnia, że w kolejnych wyborach ugrupowanie spadło na czwarte miejsce. Wygrał PiS z wynikiem 26,99%. Dalej była PO, Samoobrona, później LPR, PSL i Mniejszość Niemiecka. Misję stworzenia rządu powierzono Kazimierzowi Marcinkiewiczowi, a PiS utworzył koalicję z LPR i Samoobroną. Był to jednak sojusz na tyle problematyczny, że później stery przejął Jarosław Kaczyński, a rząd PiS stał się mniejszościowy.

Wybory 2007

Pierwszy triumf PO. 41,51% głosów dało pewne pierwsze miejsce. Na drugiej lokacie uplasował się PiS, kombinat KKW Lewica i Demokraci SLD+SDPL+PD+UP był trzeci, PSL czwarty, a do tego Mniejszość Niemiecka. Samoobrona oraz LPR nie przekroczyły progu.

Premierem rządu PO-PSL został Donald Tusk, czyli… kibic Lechii Gdańsk. Premiera regularnie można było i wciąż można spotkać na meczach piłkarskich tej drużyny oraz reprezentacji Polski. Harmonogram meczów dostępny jest na bet.pl z kodem promocyjnym STS.